Michał J. Chmieleski „Złe” – recenzja

2/25/2020

Michał J. Chmieleski „Złe” – recenzja

„Wystarczy, by dobrzy ludzie nic nie robili, a zło zatriumfuje” – Edmund Burke.

Książka jaką ostatnio przeczytałam to „Złe” Michała J. Chmielewskiego.  Muszę przyznać, że zasadniczo sięgnęłam po nią przypadkowo i miałam wątpliwości czy warto… jednak nie żałuję.

Opisana historia rozgrywa się w Baskin – małym miasteczku, typowym i podobnym do wielu innych małych miast, miasteczek i wsi. Panuje tu pozorna nuda i spokój; nic nadzwyczajnego. Wszyscy się znają, jak w większości małych miejscowości, jednak każdy żyje swoimi własnymi problemami, z myślą, że nie ma sensu wtrącać się w nieswoje sprawy.

Dwadzieścia cztery godziny – bo tyle trwa cała akcja książki. Jeden z dni jakich wiele w ciągu roku. Szara codzienność rodziny Jasińkich. Codzienność, która staje się prawdziwym koszmarem i sięga granic możliwości.

Bohaterowie książki to Andrzej Jasiński – alkoholik, mąż i ojciec, stosujący brutalną przemoc wobec swojej rodziny; Iwona Jasińska – żona i matka, ofiara przemocy; Justyna, Kryspin i Michał – dzieci, które nigdy nie zaznały rodzinnego ciepła i miłości; Marcin, Tomasz i Krzysztof – mimowolni świadkowie wydarzeń, którzy zapłacą za to wysoką cenę.

Styl pisania jaki prezentuje Chmielewski jest dość surowy, bezpośredni i wręcz wulgarny. Pozbawiony wszelkich upiększeń i manieryzmu, jednak dzięki temu jeszcze bardziej oddający rzeczywistość. Książka podzielona została na krótkie rozdziały, z których każdy opisany został z perspektywy danego bohatera. Zabieg ten jest ciekawy i pozwala czytelnikowi lepiej poznać prezentowane postacie, a przede wszystkim zrozumieć ich emocje, motywy i punkt widzenia.

Każdy z bohaterów odbiera rzeczywistość w nieco odmienny sposób. Wszystkich łączy jednak poszukiwanie innej, lepszej drogi życia; łatwiejszej i mniej bolesnej…  Pomimo tego, że sami już prawie zapomnieli czym jest tzw. normalność i szczęście.

„Złe” to opowieść o dramatycznym poszukiwaniu odrobiny nadziei, ciepła i miłości; a także bezgłośnym wołaniu o pomoc.

Motywem przewodnim powieści jest przemoc w rodzinie. Problem, który pomimo, że jest coraz bardziej nagłaśniany i podkreślany, to wciąż pozostaje w ukryciu. Często największe dramaty rozgrywają się za zamkniętymi drzwiami, gdzie nikt nie widzi i nie słyszy lub woli nie widzieć i nie słyszeć. Maltretowane kobiety żyją w strachu, który je paraliżuje, a ciągła przemocom odbiera im poczucie wartości i wolę walki. Najczęściej same siebie upatrują jako główne źródło problemu i wciąż mają nadzieję na odbudowanie więzi rodzinnych. Często również jednym z głównych powodów dla których decydują się na milczenie jest strach przed odrzuceniem przez społeczeństwo i brak poczucia jakiejkolwiek pomocy. Pierwszym podstawowym wsparciem jest natomiast zrozumienie, które niestety często nie nadchodzi, bo zamiast tego jest ocena.

Pomimo całej brutalności opisów i wydarzeń, książkę czyta się łatwo i szybko. Autor stopniowo buduje napięcie i kolejno odkrywa poszczególne elementy historii.

Końcowe losy bohaterów mogą natomiast wydawać się przerysowane, mało autentyczne i sprawiać wrażenie jakby autor chciał na kilku stronach zawrzeć jak najwięcej zaskakujących faktów. Myślę jednak, że był to zabieg zamierzony, aby jeszcze bardziej spotęgować i podkreślić dramat jaki rozegrał się w ciągu tych dwudziestu czterech godzin. Można przeżyć niemały wstrząs, a dzięki temu historia z pewnością na długo pozostanie w głowie czytelnika i zmusi do myślenia.

Z pewnością jest to książka, która pozwoli na refleksję i spojrzenie na rzeczywistość choć trochę inaczej. Opisana historia jest co prawda fikcyjna, jednak tak naprawdę zło jest wszędzie i podobne dramaty rozgrywają się w wielu miejscach na ziemi. Najczęściej dowiadujemy się o tym z doniesień medialnych i zazwyczaj myślimy jakie to okropne i kto daje na to przyzwolenie. Często jednak nie dostrzegamy tragedii, które rozgrywają się najbliżej nas, w sąsiednim domu, mieszkaniu, tuż za ścianą.

Bardzo polecam tą książkę i uważam, że pomimo pozornej prostoty przekazu zawiera w sobie dużą głębię treści.


Kto z Was czytał?